وقت آن قدر ارزشمند است که خداوند به آن سوگند یاد کرده است. به قول برایان تریسی: «کیفیت زندگی شما به میزان بهرهوری شما از زمان بستگی دارد و این که کیفیت مدیریت زمان شما در استفاده بهتر از وقت چگونه است.» بیشتر مردم از کمبود وقت و زمان شکایت دارند. گویا زمان، مسئول تمام گرفتاری هاست ولی آیا به راستی این گونه است؟ این که گفته اند فرصت به دست آمدنی نیست بلکه به دست آوردنی است، کلامی درست است و کسانی که خلاقیتشان در مدیریت زمان و استفاده از فرصتهای موجود سبب می شود که زمان گسترش یابد و از هیچ، خیلی چیزها پدید آید،افرادی هستند که گوهر وقت را به دست آورده اند. و در عوض تنبلی و بینظمی و آشفتگی دزد آرزوها و موفقیتها شمرده می‌شود.ولی چگونه می توان از فرصتهای مختلف نهایت بهره وری را داشت؟ در حقیت باید توجه کنیم که زمان در حال گذر و از میان رفتنی است و نمیتوان آن را پس انداز کرد. تنها می‌توان آن را به روشهای مختلف به بهرهوری رساند. و با داشتن هدف و برنامه ی منظم می توان با زمان داد و ستدی عادلانه داشته باشیم و زمان را با حفظ کیفیت و کمیت یا بهبود آنها به زنجیر کشید؛ و گرنه رقابتهای هولناک در آینده طومار حیات هر غافلی را در هم خواهد پیچید .
زمان از ما، عمر و فرصتها را می گیرد و ما در ظرف زمان به تلاش، تحصیل، مطالعه، تجربه اندوزی و خودسازی می پردازیم. همانطور که می دانیم یکی از تفاوتهای اساسی میان انسان و حیوان این است که حیوان فقط در زمان حال زندگی میکند و انسان در سه زمان: گذشته، حال و آینده. گذشته محمل تجارب است، حال منزلگاه تصمیمگیری است، و آینده سکوی رشد و ارتقای. انسان با تجزیه و تحلیل رویدادهای گذشته، به برنامه ریزی زمان پرداخته و آینده را رقم می زند و این مهم میسر نمی شود مگر آنکه با داشتن برنامه ریزی صحیح و اصولی و دا نستن اصول مدیرت زمان ، البته باید به این نکته هم توجه داشت که داشتن هدف و برنامه در زندگی باعث معنادار شدن زمان، روز و زندگی خواهد شد. بنابراین باید تلاش نما ییم که لحظات عمر خود را بدون داشتن هدف نگذرانیم. حتی هنگامی که از همه چیز خسته شده ایم، برنامه ای برای خود مهیا کنیم که از حالت خستگی بیرون آمده و اهداف خود را دنبال بکنیم حال این سؤالات در ذهن ما پیش می آید که . برنامه ریزی چیست؟ چرا اهمیّت دارد؟ اصول آن کدامند؟ و اهمیت مدیریت زمان در تحصیل چیست ؟متخصصان برنامه ریزی میگویند: نگرش انسان نسبت به آینده باید از زاویه سه افق صورت گیرد:
۱) افق باز:
افق باز ضامن مانورِ فکری آدمی نسبت به مصالح و مسائل پیرامونی و یکی از عوامل دوری آدمی از اندیشههای محدود و برنامه‌های جزئی نگری است.
۲) افق دور:
یکی از خصلتهای ممتاز انسان، خصلت دور اندیشی (Proridence) است. افق دور در نگاه و نگرش آدمی، ضامن شفاف شدن ابهامات آینده است و تصمیمات آتی را رقم میزند. افراد دور اندیش در مقایسه با دیگران، تصویری شفافتر در مسائل، رفتارها، عکس العمل، رویدادها و اتّفاقات دارند.
۳) افق روشن:
بهره مندی انسان از زاویه روشن و کم ابهام، که با استفاده از دو افق قبلی میسّر است. افق روشن محصول دو افق دور و باز است. افقِ روشن،ثمره انسان در اصل برنامه ریزی بهینه و کارآمد برای آینده ی در حال اتّفاق است.
محصول این سه افق، بحث شناخت (Recognition) است.( تا شناخت موجود نباشد، ضمانتی برای آینده وجود ندارد. )بنابراین سه افق، اساس برنامه ریزی و تنظیم وقت عبارت است از:
۱) خودشناسی
۲) جهت بخشی به فعالیت ها
۳) بهبود کیفیت زندگی در ظرف زمان
۴) شناخت خود ، عادت ها ی خود ، هدفها و اوقاتی از روز که هوشیار هستید
۵) اداره کردن خویشتن و راهی برای موفقیت
۶) بدست آوردن موفقیت های بیشتر
۷) استفاده بهینه از فرصت ها
۸) موفقیت در تحصیل
۹) داشتن زندگی متعادل (می توانید از زندگی ، کار ، تحصیل و تفریح ) لذت بیشتر ببریذ .
۱۰) جلو گیری از هدر دادن زمان
۱۱) استفاده بهینه از زمان های مرده
۱۲) تعهد و مسؤولیت (تعهد و مسؤولیت یک انسان مؤمن و خواهان رشد و پیشرفت، باید در طول زمان امتداد داشته باشد)
۱۳) نظم و انضباط(Desepline): حس اطاعت و تعهد در برابر زمان، فرصت، قو انین و مقررات و برنامهها از شاخصهای مهم بهرهوری است
۱۴) اما مدیریت زمان چیست ؟
مدیریت زمان که در واقع، همان برنامه ریزی است، به معنای تسلط و کنترل بر فرصتها و جهت دادن به فعالیتهاست.
یکی از اصول مهم مدیریت زمان اصل ۲۰ – ۸۰ است، یعنی از %۲۰ زمان برای انجام %۸۰ کارهایت استفاده کن. موفقیت در مدیریت صحیح زمان وابسته به تشخیص کارهای مهم است .
۱۵) از نظر مدیریت زمان کارها به چند دسته تقسیم می شوند:
۱۶) کارهای مهم و فوری
۱۷) کارهای فوری و غیر مهم
۱۸) کارهای کم اهمیت و غیر ضروری
۱۹) کارهای مهم و غیر فوری
▪ کارهای مهم و فوری :
این کارها خود به خود انجام می گیرد.
▪ کارهای فوری و غیر مهم :
این کارها در جهت اهداف انسان نیستند اما انجام می شود.
کارهای کم اهمیت و غیر ضروری: بعضی افراد به خاطر ناتوانی در انجام کارهای مهم و فوری ( گاهی برای تفنن و گاهی برای فرار از تمرکز حواس ) خود را به این کارها سرگرم می کنند.
▪ کارهای مهم و غیر فوری:
کارهایی هستند که افراد موفق و ناموفق را از هم جدا می کنند و معمولا افراد ناموفق آن را به تعویق می اندازند.
برای اینکه از فرصتها به نحو احسن بهره ببریم باید اولویتها را در زندگی خود بشناسیم و به تناسب آن فرصتهای خود را مورد استفاده قرار دهیم. کسانی که در زندگی و مصرف سرمایه زمان، به اصلی و فرعی کردن مسایل نمی اندیشند و موضوعات را پیش خود به مهم و مهم تر و لازم و لازم تر تقسیم نمی کنند کم ترین ضایعه برایشان این است که اصل را فدای فرع می کنند.با این حساب موفقیت درمدیریت صحیح زمان ،وابسته به انتخاب بین کارهای مهم و غیر مهم است، پس برای موفقیت تحصیلی وبرای پیشگیری از احساس شکست و پشیمانی باید اول اولویت ها را مشخص کنیم و سپس آنها را بر اساس درجه تقسیم بندی کنیم .اما باید در نظر داشت که تنها تهیه ی فهرست و اولویت بندی کارها کافی نیست بلکه باید همت کنیم تا آنها را بر اساس برنامه ریزی صحیح و اصولی به مرحله اجرا و کاربرد در آوریم .
۱) اولویت های درجه ی یک
۲) اولویت های درجه ی دو
۳) اولویت های درجه ی سه
▪ او لویت های درجه یک :
تکالیف و وظایفی که در حال حاضر می بایست مشغول انجام آن شویم (برای انجام این اولویت ها باید وقت کافی را در نظربگیریم و بهترین زمان برای انجام این اولویت ها زمانی است که حداکثر کارآیی و نشاط را داریم)
▪ اولویت های درجه ی دو:
تکالیف و وظایفی که می توان آنها را به تأ خیر انداخت تا اولویت های درجه یک انجام شوند.
▪ اولویت های درجه ی سه :
تکالیف و وظایفی که خیلی مهم نیستندو می توان آنها را دیر تر انجام داد.( بهترین زمان برای انجام این اولویت ها زمانی است که انرژی و کا رآیی کمتری داریم )
ا ما برای موفقیت بیشتر در کار و تحصیل ، بایستی به موارد زیر در برنامه ریزی و مدیریت زمان توجه بیشتری بکنید تا برنامه ، این امکان را برای شما فراهم کند که بتوانید هر طور که می خواهید ، از زندگی خود بهره بگیرید .
۱) استراتژی‌های استفاده از زمان
▪ راههای ایجاد وقت را بشناسیم:
۱) زنده کردن وقت مرده ( مثل زمانهایی که در انتظار هستیم، زمانی که در اتوبوس می گذرد و … )
۲) انجام کارها به طور همزمان
۳) تنظیم کردن وقت خواب
۴) کنترل بیشتر روی وقت تفریح
۵) نه گفتن به درخواست‌های غیر مهم
۶) عقب انداختن کارهای غیر مهم
▪ طول مدت مطالعه را تعیین کنید
آیا ۶۰دقیقه برای شما مناسب است؟ معمولا” بعد از چه مدت مطالعه احساس خستگی می کنید؟
بعضی از افراد به وقفه های مکرر در حین مطالعه بنا به دلایل مختلف نیاز دارند.
▪ دروس مشکل تر هم به وقفه های مکرر بیشتری احتیاج دارند.
ببینید بهترین طول مدت مطالعه برای شما چقدر است و در برنامه‌ریزی به آن توجه کنید.
▪به طور هفتگی برنامه‌های بلندمدت خود را بازبینی کنید.
▪ تکالیف خود را اولویت بندی کنید.
موقع مطالعه، عادت کنید تا همیشه از مشکل ترین درس یا تکلیف شروع کنید.
حتی‌الامکان مکان مطالعه را عاری از عوامل حواس‌پرتی برای خود انتخاب و یا ایجاد کنید.(برای تمرکز بیشتر(
از “زمانهای مرده” استفاده کنید.
وقت مرده به زمانی اطلاق می شود که عملاً نمی توانیم برنامه خود را دنبال کنیم و به عبارتی موقعیت و وضعیت از اختیارمان خارج است. مانند لحظاتی که در اتوبوس و یا صف تاکسی هستیم و به سمت منزل و یا محل تحصیل خود در حرکتیم و یا اوقاتی که پیاده به سمت مقصدی می رویم و یا به نوعی نمی توانیم برنامه خود را دنبال کنیم این زمانها جزو اوقات مرده محسوب می شوند. هر فردی برای مدیریت زمان می تواند از خود بپرسد که چه کارهایی را می تواند در وقت مرده انجام دهد؟ یک فرد موفق همیشه برای وقت مرده خود، برنامه دارد و سعی می کند برخی از برنامه های خود را که می تواند در این زمان انجام دهد ، موکول به آن کند تا نهایت استفاده را از زمان ببرد. حفظ لغات سخت زبان، عربی ، فرمول های ریاضی ، شیمی ،فیزیک و حفظ شعر یا آیه ای از قرآن یا مرور مطالب خوانده شده نمونه هایی هستند که می توان آن را در وقت مرده انجام داد.
۲) راهزنان (هدر دهنده های) وقت را بشناسید و بر آنها نظارت و تسلط کافی داشته باشید. (راهزنان وقت می توانند وقت زیادی از شما را هدر بدهند )
رایج ترین راهزنان وقت عبارتند از:
▪ سر و صدا
▪ تلفن و زنگ درب
▪ مهمان های ناخوانده
▪ تلویزیون و ضبط صوت خارج از زمان در نظر گرفته شده ( در کل باید تفریحات سالم را تحت کنترل در آورید)
▪ صحبتهای کم اهمیت
▪ مطالعه مطالب کم اهمیت و غیرضروری
▪ روشهای غیر صحیح و عادات نادرست مطالعه
▪ نداشتن انضباط کاری
▪ سستی و بی ارادگی در تصمیم گیری
▪ دوباره کاری
▪ ناتوانی ” نه ” گفتن به خواسته‌های نابجا
▪ نداشتن تمرکز حواس
▪ عادت امروز و فردا کردن
▪ ترس از شکست
۳)گزارش کار داشته باشید و در پایان هر روز برنامه ریزی خود را مرور کنید و با توجه به سؤالات زیر نتایج را ارزیابی کنید .
▪ آیا تمام کارها را طبق برنامه انجام دادم ؟
▪ چه عواملی باعث شد که بخشی از برنامه را انجام ندهم ؟
▪ در چه ساعتی از روز انرژی کافی برای انجام کار ها را داشتم ؟
▪ آیا همه ی کارها را در زمان مقرر انجام دادم ؟
▪ آیا برنامه ریزی من مناسب بود یا در طراحی آن باید تجدید نظر کنم؟
▪ آیا تمام کار های خود را ( چه از نظر کارهای ثابت از قبیل خواب ، وعده های غذایی و … و چه از نظر کارهای متغیر مانند امور اجتماعی ، تکالیف و … ) برای رسیدن به اهداف مورد نظر در قالب برنامه گنجانده بودم ؟
۴) ضوابط و معیارهایی برای برنامه‌ریزی خود در نظر بگیرید که نیازهای درسی و غیردرسی شما را پوشش دهد.
▪ اصول کمکی مؤثر در برنامه‌ریزی:
– برنامه ریزی :
یکی از عوامل اصلی موفقیت داشتن برنامه منظم است»
برنامه ریزی صحیح این است که چگونه از وقت و امکانات موجود حداکثر استفاده را ببرید . عدم برنامه ریزی صحیح باعث اتلاف وقت شده و بازده مطالعه بسیار کاهش می یابد .
نکته ای که در این جا قابل ذکر می باشد اینست که ، داشتن برنامه مهم است ولی مهم تر از آن اجرای برنامه است .
الف )برنامه ریزی درسی :
بهترین برنامه ریزهر درسی، خود فرد است . یعنی هر شخص باید با توجه به شرایط روحی ، جسمی ، محیطی ، زمانی ،علاقه ، هدف ، نقاط ضعف و قوت خویش برای خودش برنامه ریزی کند .
ب) کوتاه ، ساده و قابل اجرای بودن برنامه ی صحیح.
یعنی هر قدر برنامه ها حجیم و سخت باشند تاثیر منفی بر روحیه ا فراد می گذارند و به خاطر پیچیدگی شان ، غالباً با شکست مواجه می شوند .هر قدر برنامه کوتاهتر و ساده تر باشد . شخص راحت تر آن را در زمان تعیین شده انجام می دهد. و تجربه ای موفق در زمینه برنامه ریزی کسب می کند . و این تجربیات موفق در رسیدن به موفقیت‌های بعدی تاثیر بسزایی خواهندداشت .
ج) اجرای برنامه در زمان مشخص :
وقتی برنامه ای را نوشته‌اید . باید آن را درزمان مشخص اجرا کنید . اگر نظم خاصی در اجرای برنامه داشته باشید ، به راحتی می توانید به اهداف خویش برسید. کسانی که نظم و ترتیب در اجرای برنامه را رعایت نمی کنند ، غالباً برنامه‌های آنان با شکست مواجه می شود .
▪ تهیه لیست کارهایی که می‌خواهید انجام دهید
کارهایی را که می خواهید انجام دهید را بنویسید و بعد تصمیم بگیرید که در آن لحظه چه کاری را می خواهید انجام دهید و چه کارهایی را به تعویق بیندازید.
▪ برنامه‌ریزی روزانه/هفتگی
قرارهای ملاقات، کلاسها و جلسات را به ترتیب زمان وقوع بنویسید.
قبل از اینکه به خواب بروید مطمئن شوید که برای روز بعد آماده اید و وقتی که بیدار می شوید دقت کنید چه کارهایی را می خواهید انجام بدهید .
▪ برنامه‌ریزی بلندمدت
از یک جدول ماهانه استفاده کنید تا برنامه‌ریزی روزانه برای شما آسان شود.
۵) خود را موظف کنید که به درستی برنامه ی خود را اجرا کنید .
۶) همانطور که می دانیدیکی از عوامل اصلی موفقیت در تحصیل و سایر امور زندگی داشتن برنامه منظم و صحیح است . امابرنامه ریزی صحیح این است که چگونه از وقت و امکانات موجود حداکثر استفاده را ببرید . عدم برنامه ریزی صحیح باعث اتلاف وقت شده و بازده مطالعه بسیار کاهش می یابد .
۷)نکته ای که در این جا دوباره قابل ذکر می باشد اینست که ، داشتن برنامه مهم است ولی مهم تر از آن اجرای برنامه است و رعایت موارد زیر به ما کمک خواهند کرد که برنامه ای منظم ، قابل اجرا و اصولی داشته باشیم
در فرآیند توسعه فردی یاد می‌گیرید که توانایی‌ها و قابلیت‌هایتان را بهبود دهید و از آنها برای استفاده از حداکثر پتانسیل‌هایتان استفاده کنید.
همه ما در زندگی ممکن است به جایی برسیم که نیاز باشد از چرخه روزمرگی خارج شویم و غبار روی رویاها و اهدافمان را کنار بزنیم تا بتوانیم از زندگی متوسط و تکراری و حتی رو به افول خود قدم در مسیر توسعه فردی و رشد و کمال بگذاریم. اگر شما نیز چنین تصمیمی دارید مطلب زیر را بخوانید.
توسعه فردی چیست؟
- توسعه فردی یک فرآیند مادام‌العمر است. در این فرآیند یاد می‌گیرید که توانایی‌ها و قابلیت‌هایتان را بهبود دهید، هدف از این قابلیت‌ها را در زندگی پیدا کنید و از آنها برای استفاده از حداکثر پتانسیل‌هایتان استفاده کنید.
- در این فرآیند شما روی خودتان سرمایه‌گذاری می‌کنید. روی توسعه فردی برنامه‌ریزی می‌کنید و اینکه چطور در مقایسه با خودتان بهترین باشید. وقتی که این کار را می‌کنید، روابط، کار، زندگی خانوادگی و حس کلی شما در مورد زندگی روبه‌راه‌تر می‌شود. البته به این معنی نیست که هیچ مشکل و مانعی در زندگی شما وجود نخواهد داشت. مشکلات همیشه وجود دارند، اما شما بهتر از پس آنها برمی‌آیید و کاملا آماده هستید.
- توسعه فردی و یا توسعه شغلی و حرفهای یک فرایند مستمر در خصوص ارزیابی نیازهای آموزشی هر فرد و برنامه‌ریزی برای رفع این نیازها است. این فرایند به شما کمک میکند که در خصوص دانش، عملکرد و یا موفقیت‌های خود فکر کنید و برای ارتقا و پیشرفت فردی، تحصیلی و آموزشی خود برنامه‌ریزی نمایید.
از کجا باید شروع کرد؟
قدم اول این است که یک نگاه صادقانه به زندگی و شرایطتتان بیندازید و ببینید چه چیزهایی باید تغییر کنند. بعد نقشه بکشید که چطور این تغییرات را انجام دهید. مسلما انجام هر کار با ارزشی به زمان و تلاش زیادی نیاز دارد، پس اگر می‌خواهید زندگیتان را تغییر دهید باید بدون وقفه تلاش کنید که گاهی خیلی هم آسان نیست.
اول از همه یک برنامه یا چک لیست درست کنید. می‌توانید توی دفترچه یادداشتتان بنویسید یا یک جدول درست کنید. به هر حال هدف این است که پیشرفتتان را ارزیابی کنید. به عنوان مثال در حوزه‌های سلامتی، توسعه فکری و توسعه احساسی و روحی می‌توانید با این زیرمجموعه‌ها شروع کنید:
سلامتی
- یک ورزش جدید به برنامه روزانه‌تان اضافه کنید.
- مقدار غذایی که می‌خورید را کم کنید، در عوض از میوه و سبزیجات بیشتری استفاده کنید.
- هر روز یک لیوان آب بیشتر بنوشید.
- نیم ساعت زودتر به رختخواب بروید.
توسعه فکری
- هر هفته یا ماهانه یک کتاب جدید بخوانید.
- ماهی یک بار به نمایشگاه‌های هنری، تئاتر یا کنسرت سر بزنید.
- به یک ژانر یا هنرمند جدید موسیقی گوش دهید.
- در مورد یک فیلسوف یا نویسنده جدید مطالعه کنید.
توسعه احساسی یا روحی
- مدیتیشن یاد بگیرید، یا یک روش جدید برای تمدد اعصاب یا تنفس عمیق یاد بگیرید.
- برای دوستان و خانواده‌تان وقت بگذارید.
- به دنبال روشهایی باشید که تفکر مثبت را به یک عادت فکری تبدیل کنید.
۱۰ عامل توسعه فردی برای موفقیت پایدار
۱ – ایمان: موتور محرک و نیروبخش هر انسانی، ایمان اوست. این ایمان می‌تواند ایمان مذهبی و دینی باشد و می‌تواند ایمان به کار و موفقیت باشد. تا وقتی که انسان به موضوعی ایمان نداشته باشد، موفقیت در آن مسیر، دور از ذهن به نظر می‌رسد. یک ایده متوسط با ایمان قوی نسبت به آن، بسیار موفق‌تر از یک ایده بسیار عالی و عدم ایمان به آن خواهد بود.
۲ – خانواده: تنظیم ارتباطات با خانواده، ارتباط موثر با اعضای خانواده، مسئولیت پذیری و پاسخگویی به خانواده از دیگر عوامل توسعه و رشد فردی است.
۳ – دوستی: دوستی پایدار و مناسب، احترام متقابل در دوستی، داشتن دوست زیاد و ارتباط موثر و کارآ و محترمانه با آنها، از دیگر عواملی است که به موفقیت یک فرد یاری می رساند. مهم، تعداد دوستان و کمیت آن نیست، مهم کیفیت دوستی و دوستان با کیفیت هستند.
۴ – تفریح: تاثیر شگفت تفریح مناسب، به جا و به موقع در زندگی فردی و اجتماعی و در ایجاد آرامش و موفقیت، امری است که از سوی هر روانشناسی قابل تایید است.
۵ – تمرکز: از دیگر عوامل توسعه فردی، تمرکز است، گرچه داشتن سبدی از فعالیت‌های متنوع و آگاهی داشتن نسبی از موضوعات مختلف، امری نیک و در عین حال، لازم به نظر می‌رسد، اما از شاخه‌ای به شاخه‌ای پریدن و عدم تمرکز و تنوع بی‌جا، فرد را از کسب موفقیت باز می‌دارد. تمام مخترعین، مکتشفین، هنرمندان، ورزشکاران، سیاستمداران، سرمایه داران و… به شرطی موفق شده‌اند که حداقل در یک بازه زمانی از زندگی‌شان بر روی هنر و حرفه و مزیت و استعداد خودشان تمرکز کرده‌اند.
۶ – موفقیت مالی: موفقیت، فقط منحصر به موفقیت مالی نیست و انسانی به توسعه و تکامل می‌رسد که در عرصه‌های مختلف بتواند توسعه پیدا کند اما به هر روی یکی از جنبه‌های موفقیت، موفقیت مالی است و این که با توازن در این زمینه و زمینه‌های دیگر، به تکامل و رشد برسیم و با آرامش در مسیر موفقیت حرکت کنیم.
۷ – انتقاد پذیری و بازخورد: انسان توسعه یافته و موفق، فردی است که فرهنگ انتقاد پذیری و بازخورد از دیگران را داشته باشد و با حس کردن و ایجاد سنسورهای مختلف از اطرافیان و محیط اطرافش، نسبت به انتقادها و نظرات دیگران حساس باشد و با اصلاح رفتار و کنش خود، از آزار و اذیت دیگران امتناع نماید.
۸ – پذیرش شکست: پذیرش شکست و درس گرفتن از خطاها و اشتباهات، بهترین مسیر زندگی است که حتی ممکن است بارها در زندگی انسان اتفاق بیفتد اما اگر فردی بتواند از شکست‌هایش، سکویی برای موفقیت بسازد، بی‌گمان همین شکست‌ها نیز می‌تواند به عنوان عوامل موفقیت و توسعه او تلقی گردد.
۹ – توجه به آینده: انسان موفق همواره به آینده نگاه میکند، برای آینده سناریو نویسی کرده و برنامه‌ریزی میکند و به جای آن که مقهور آینده شود، سعی میکند یا آینده را بسازد یا بر موج آن سوار شود و این رازی است برای موفقیت انسان‌های توسعه یافته.
۱۰ – سلامت و توازن: توازن و سلامت بدنی و روانی، دیگر عامل توسعه فردی است که انسان‌های موفق همواره به آن توجه می‌کنند و با توجهی که نسبت به سلامت جسم و روان خود دارند می‌توانند موفقیت و توسعه را برای خود به ارمغان آورند.
بخش مهم ماجرا این است که یک تصمیم آگاهانه بگیرید تا نقش موثری در رشد شما داشته باشید، همیشه بخواهید خودتان را بهتر کنید و برای یادگیری چیزها و مهارت‌های جدید آماده باشید.
مشاوره ی تحصیلی به جهت نقش مهمی که در موفقیت یا شکست دانش آموزان و دانشجویان در مسیر تحصیلی و شغلی خود ایفا می کند از اهمیت بسیار بالایی در نزد والدین و فرزندانشان برخوردار است. بطور کلی وظیفه ی مشاور تحصیلی عبارت است از: هدایت تحصیلی، آموزش مهارت های مطالعه و یادگیری، حل مشکل افت تحصیلی، استرس و اضطراب امتحانات، رفع رفتارهای نابهنجار، ارائه راهکار برای حل مشکلات روحی و روانی و در نهایت هموار کردن مسیر دانش آموزان برای موفقیت در تحصیلات بویژه قبولی در رشته ی مورد علاقه در دانشگاههای خوب کشور.
از طریق مشاوره تحصیلی می توان توانایی ها و نیز محدودیت های دانش آموزان را شناخت و از امکانات موجود حداکثر استفاده را به عمل آورد. مشاورتحصیلی می تواند با شناسایی دقیق استعدادها و توانایی های دانش آموزان آنها را به سوی رشته تحصیلی مناسب راهنمایی کند. مشاور تحصیلی با همکاری معلم، خانواده و مسئولان مدرسه می‌تواند دانشآموزان را در جهت رفع مشکلات تحصیلی، خانوادگیف روانی و تأمین ثبات عاطفی یاری داده و در نهایت، نیل به اهداف آموزش و پرورش را محقق سازد.
ضرورت مشاوره ی تحصیلی
مشاور تحصیلی با دانش؛ با شناسایی نقاط ضعف و قوت دانش آموزان به آنها برای استفاده ی هرچه بهتر از توانایی های بالقوه شان کمک می کند. او همچنین با آموزش مهارت های مطالعه و یادگیری ، روش های برنامه ریزی درسی، ارائه راهکارهایی برای غلبه بر افت تحصیلی، استرس و اضطراب امتحانات و حتی کمک به انجام یک انتخاب رشته صحیح و منطقی؛ زمینه لازم برای موفقیت تحصیلی و شغلی دانش آموزان و حتی دانشجویان را فراهم می سازد.
ضرورت مشاوره تحصیلی برای والدین
بدون شک مشاور تحصیلی بدون توجه به خانواده ی دانش آموز و دانشجو موفقیت چندانی در امر مشاوره دانش آموزان خود کسب نخواهد کرد. خانواده و والدین نقش بسزایی در پیدایش افت تحصیلی یا موفقیت تحصیلی و شغلی آنها دارند. خانواده سرعت دانش آموز را در رسیدن به اهداف تحصیلی تنظیم میکند. خانواده‌های بدون انگیزه ، بدون اطلاع و غیر فعال موجب کاهش سرعت دانش آموزان بااستعداد می‌شوند. از اینرو در فرآیند مشاوره تحصیلی ، لزوم انجام مشاوره با والدین اهمیت خاصی پیدا میکند. مشاور تحصیلی خانواده را از ویژگی ها و استعدادهای کمتر دیده شده ی فرزندشان آگاه می سازد و مهارت های لازم برای موفقیت او را به آنها می آموزد. مشاور همچنین به حل مسائل و مشکلات درون خانوادگی که می تواند باعث بروز افت تحصیلی دانش آموز شود، کمک بسزایی میکند.
ضرورت مشاوره تحصیلی در زمینه انتخاب رشته مشاغل
رتبه نخست رشته علوم تجربی در آزمون سراسری نودوپنج؛ دانشجوی رشته مهندسی برق دانشگاه شریف بود. متأسفانه تحقیقات نشان داده است که اغلب انتخابهایی که دانش آموزان در زمینه رشته تحصیلی خود در مقطع مدرسه و نیز رشته دانشگاهی خود انجام می‌دهند عاری از هر گونه دلیل منطقی و اطلاعات مناسب است. معیارهایی که دانش آموزان در چنین مواردی برای انتخابهای خود برمی‌گزینند ملاکهایی کاذب و نامناسب و اساساً بر اساس انتخابهای دیکته ی شده ی اطرافیان است به همین دلیل یک مشاور تحصیلی آگاه و حرفه ای می تواند به دانش آموز در انتخاب رشته دانشگاهی منطبق با استعدادها و خواسته های او کمک شایانی نماید.
ضرورت مشاوره تحصیلی برای جلوگیری از افت تحصیلی
برخی از دانش آموزان به خاطر شرایط ویژه‌ای که دارند بیشتر در معرض افت تحصیلی هستند، بررسی ها نشان می دهد افت تحصیلی به عوامل بیرونی مثل خانواده، مدرسه و … مربوط می‌شود، همچنین برخی از علل، علل فردی هستند مثل انگیزه خود دانش آموز، عدم آشنایی با روشهای مطالعه و برنامه ریزی، علایق و استعدادها و غیره. مشاور تحصیلی برای این دسته از دانش آموزان نقش بسیار کلیدی ایفا می کند، او در جریان مشاوره تحصیلی علت افت ها و شکستهای بچه ها را شناسایی کرده و راهکارهای مناسبی را ارائه می دهد.
ضرورت مشاوره تحصیلی در زمینه سرعت بخشیدن به فرآیند تحصیل و مطالعه
برخی از دانش آموزان و خانواده‌های آنها مایلند عملکرد بهینه خود را در زمینه تحصیل بهبود ببخشند. این دانش آموزان ممکن است دانش آموزانی متوسط و یا بالا باشند. به هر حال تمایل دارند روشهایی علمی و مفید را از مشاور تحصیلی خود بیاموزند تا کارآیی آنها را در زمینه تحصیلی بالا ببرد. مشاور تحصیلی چنین راهکارهایی را برای افراد فراهم نموده و بر احتمال موفقیت آنها در سطح پیشرفته‌تر می‌افزاید.
ضرورت مشاوره تحصیلی یا مشاوره کنکور
بدون شک مشاور تحصیلی نقش بسیار مهمی در موفقیت دانش آموزان در کنکور سراسری دارد. بویژه که در طی سالهای اخیر گرایش داوطلبین برای شرکت در کنکور رشته علوم تجربی به شدت افزایش یافته است و همین مسئله رقابت برای تصاحب صندلی رشته های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی دانشگاههای تهران را سخت و پیچیده کرده است. بررسی ها نشان می دهد بیش از نوددرصد رتبه های زیر صد کنکور از مشاور کنکور بهره گرفته اند هرچند اغلب آنها بنابه دلایلی داشتن مشاور کنکور را کتمان می کنند.
متأسفانه بازار داغ کنکور پر شده است از مشاوران کنکور کم سواد و ناموفقی که بالاترین افتخار تحصیلی شان، کسب رتبه شش رقمی در کنکور سراسری بوده است. در واقع باید از این مشاورین کنکور ناموفق پرسید که شما با چه اعتمادبه نفسی برای دانش آموزان نسخه کسب رتبه های زیر صد را می پیچید؟
البته نباید از انصاف به دور بود و باید به این نکته نیز اشاره کرد که در همین بازار آشفته، مشاوران کنکور موفق و با دانش بسیاری وجود دارند.
در آخرین رده بندی اعلام شده از سوی هفته نامه سیاسی، اقتصادی نبض بازار و نیز روزنامه آسیا که وابسته به نظریه پردازان حوزه کسب و کار است؛ آقای سینا تهرانی تنها مشاوری که رتبه ده کشوری آزمون سراسری را کسب کرده است، در صدر بهترین مشاورین تحصیلی و کنکور کشور قرار دارد و بعد از او به ترتیب مشاورین ذیل، رتبه های بعدی بهترین های مشاوره کنکور را در اختیار دارند:
رتبه دوم: محمدرضا پوردستمالچی؛ رتبه سوم: ایمان سرورپور؛ رتبه چهارم: سیّد علی میرصادقی؛ رتبه پنجم: سیّد امیر دیبازر و رتبه ششم رامین نیکخو .
اما بطور کلی مشاورین تحصیلی و کنکور وظایف زیر را برعهده دارند:
- شناسایی استعدادهای بالقوه دانش آموزان و دانشجویان و هدایت آنها در مسیر صحیح.
- آموزش مهارت های موفقیت تحصیلی و ارائه راهکارهای مناسب جهت جلوگیری از افت تحصیلی.
- کمک به دانش آموز برای انتخاب رشته تحصیلی مناسب.
- آموزش شیوه های صحیح مطالعه، یادگیری، یادداشت برداری، خلاصه نویسی و پاسخگویی به سؤالات تشریحی و تستی.
- کمک به والدین برای شناسایی دقیقتر توانایی های فرزندانشان و فراهم نمودن بستر مناسب برای رشد و شکوفایی آنها.
- افزایش قدرت تمرکز، کاهش میزان بی دقتی و تقویت حافظه دانش آموزان و دانشجویان
- آموزش مهارت های آزمون دادن شامل شیوه صحیح آمادگی برای هر آزمون، مدیریت استرس و اضطراب امتحان، نحوه مدیریت زمان.
- افزایش انگیزه و اعتماد به نفس بچه ها.
- ارائه رژیم غذایی ویژه برای افزایش عملکرد حافظه و کاهش فرآیند خسته شدن ذهن.
مهارت های ارتباطی؛ انواع، اهمیت و راه های تقویت آن
مهارت های ارتباطی که در دو نوع کلامی و غیر کلامی وجود دارد را می‌توان به مهارت‌هایی که در شرایط بین فردی، کاری و مکاتباتی لازم است دسته بندی کرد. این مهارت‌ها که قابل یادگیری هستند در موقعیت‌های مختلف موجب بهبود روابط و در نتیجه بهبود کیفیت زندگی خواهند شد. انسان موجودی اجتماعی است و همین امر درک عمیق از فرایند ارتباطات و مهارت های ارتباطی را ضروری میکند. مهارت‌هایی که برای موفقیت هر فرد در هر کسب و کار و روابط اجتماعی حیاتی است.
ارتباطات می‌تواند موجب صدمه یا موجب راحتی شود. ما هر روز از طریق ارتباطات کلامی و غیر کلامی با دیگران ارتباط برقرار می‌کنیم و مهم است که بدانیم چگونه بهترین استفاده را از ارتباطات خود داشته باشیم.
- تعریف مهارت های ارتباطی
- انواع مهارت های ارتباطی
- اهمیت مهارت های ارتباطی
- ۱۰ نکته برای داشتن مهارت ارتباطی بهتر
تعریف مهارت های ارتباطی
مهارت های ارتباطی به توانایی انتقال اطلاعات به دیگران به طور موثر و کارآمد گفته می‌شود که می‌تواند ارتباطات فردی و تجاری فرد را بهبود بخشیده و موجب شود رضایت از زندگی و کیفیت زندگی فرد بالا رود. این مهارت های ارتباطی است که تاثیرگذاری ارتباط را تعیین میکند.
مرحله اول در ارتباط تولید اطلاعات است؛ و مرحله دوم این است که این اطلاعات یا داده‌ها به یک رسانه برای انتقال به مخاطبان مورد نظر تبدیل شود. سبک ارتباطات از فردی به فرد دیگر متغیر است و در طی فرایند ارتباط، هر فردی ممکن است چندین راه، روش یا حالت را برای انتقال پیام خود به کار گیرد. در واقع آغازگر ارتباط است که باید به ماهیت اطلاعاتی که قصد انتقال آن را دارد توجه کند، اما فرایند ارتباط به همان اندازه که به منبع تولید یا جریان اطلاعات بستگی دارد، به روشی که گیرنده پیام اطلاعات را دریافت میکند نیز وابسته است.
انواع مهارت های ارتباطی
ارتباطات به معنای “ارسال، دادن یا مبادله اطلاعات و ایده‌ها” است که به صورت کلامی و غیر کلامی بیان می‌شود؛ و لذا مهارت های ارتباطی را می‌توان به شکل زیر دسته بندی کرد:
مهارت‌های انتقال پیام:
- کلامی: مربوط به کلمات بیان شده و دیگر اصوات منتقل کننده اطلاعات و معانی
- غیرکلامی: مربوط به زبان بدن
مهارت‌های دریافت پیام:
- گوش دادن
- مشاهده کردن
- پاسخ دادن
از طرف دیگر می‌توان مهارت‌های ارتباطی را در چند حوزه زیر مورد بررسی قرار داد. به سه مهارت ارتباطی مهم زیر توجه کنید.
۱. مهارت های ارتباطی بین فردی
مهارت‌های بین فردی برای برقراری ارتباط خوب ضروری است. نکاتی که مهارت های ارتباطی بین فردی را تقویت میکند، عبارتند از:
- اول گوش کنید. ارتباط همیشه یک مسیر دوطرفه است، اینکه که چقدر خوب بتوانید پیام خود را برسانید به اینکه چقدر طرف مقابلتان را درک کنید وابسته است.
- سوال بپرسید. با مطرح کردن سوال می‌توانید توجه و علاقه خود به طرف مقابل را نشان دهید.
- علاقه‌مند باشید. به ارتباط‌تان با طرف مقابل علاقه واقعی نشان دهید. مردم به کسانی جذب می‌شوند که توجه و علاقه واقعی از طرف آنان ببینند.
- آرام باشید. زبان بدن بد پیام اشتباه ارسال میکند. پس آرام باشید، لول نخورید و مدام با دستتان موهایتان را تاب ندهید.
- لبخند بزنید. از تماس چشمی و لبخند به عنوان پاسخ مثبت استفاده کنید.
- دیدگاه مخالفتان را درک کنید. اگر طرف دیگر دیدگاه متفاوتی نسبت به شما دارد، با پرسیدن سوال بفهمید چرا نقطه نظرتان با هم متفاوت است. هر چه بهتر دیدگاه او را درک کنید ارتباط بهتری خواهید داشت.
- مشتاق باشید. هنگامی که صحبت می‌کنید، در لحن حرف زدنتان و هنگامی که گوش می‌دهید با زبان بدن اشتیاق خود را نشان دهید.
- ابراز وجود کنید. تحمیل کننده نباشید و به طرف مقابل ارزش بدهید در عین حال خودابراز باشید. پیدا کردن نقطه تعادل در این میان چندان سخت نیست.
بیشتر بدانید: آموزش زبان بدن و اشتباهات رایج در مورد زبان بدن
۲. مهارت های ارتباطی کاری
ارتباطات در همه جنبه‌های کسب و کار از رابطه مدیریت و کارمندان و روابط با مشتریان بسیار اهمیت دارد. آموزش مناسب ارتباطات در محیط کار نقش زیادی در بهبود اخلاق شرکت، تولید بالاتر، افزایش فروش و رضایت مشتری بازی میکند. پس لازم است شرکت‌ها مبلغی را به آموزش ارتباطات در محل کار اختصاص دهند. آموزش‌هایی که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- روشهای ارتباطی؛ در محیط‌های کسب و کار امروزی، روشهای ارتباطی مختلفی شامل ارتباطات شخصی، چت، ایمیل، تلفن، نامه نگاری، ویدئو کنفرانس و … وجود دارد. بهترین روش برقراری ارتباط را تعیین کرده و با آن جلو بروید.
- مخاطب را درک کنید. برای داشتن ارتباطات با کیفیت، باید مخاطب را درک کنید و این کار با گوش دادن و توجه به ارتباطات کلامی و غیر کلامی انجام می‌شود. برای اطمینان از برقراری ارتباط مناسب، بهتر است در مورد سطح سواد و آموزش مخاطب یا مشتری خود اطلاعات داشته باشید و آن را در نظر بگیرید.
- از فیلتر‌ها اجتناب کنید. هنگامی که به جای ارتباط مستقیم، اطلاعات از طریق چند خط ارتباطی منتقل شود، ممکن است هدف اصلی پیام تغییر کرده و چیزی از پیام حذف یا به آن اضافه شود.
۳. مهارت های ارتباطی نوشتاری
داشتن مهارت های ارتباطی مناسب در ارتباطات کتبی نیز می‌تواند پیام شما را موثرتر کند. ارتباط کتبی می‌تواند شامل همه نوع ارتباطات نوشته شده مانند نامه‌ها، ایمیل‌ها، یادداشت‌ها و خبرنامه‌ها باشد.
- ارتباط کتبی موثر باید به شکلی مناسب آغاز شود.
- هدف از ارتباط را روشن کنید. کلید تاثیر گذاری ارتباط نوشتاری وضوح است. به عنوان مثال، “من با این یادداشت می‌خواهم شما را از علاقه خودم به موضوع…. “
- از دستور زبان مناسب استفاده کنید. ارتباط نوشتاری با قواعد دستور زبان و املای نادرست قابل قبول نیست.
- لحن مکاتبه مهم است. لحن مکاتبه را با مخاطب خود تطبیق دهید. یک ایمیل از یک رئیس به یک کارگر با پیشنهادی برای ارائه خدمات متفاوت است.
بیشتر بدانید: نحوه نوشتن نامه اداری؛ چه نکاتی را باید رعایت کنیم؟
اهمیت مهارت های ارتباطی
در پژوهش‌های مختلفی که در زمینه مهارت های اجتماعی انجام شده است. نشان داده شده است مهارت های ارتباطی در موارد مختلف می‌تواند کیفیت زندگی انسان را بهبود بخشد. در ادامه به برخی از موقعیت‌هایی که داشتن این مهارت‌ها در آن تاثیر گذار است توجه کنید.
۱. ازدواج موفق
بر اساس یک مطالعه اخیر، یکی از دلایل طلاق، مسائل ارتباطی است. کسانی که می‌توانند به طور موثر با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، موفقیت بیشتری در رابطه خود تجربه می‌کنند و احتمالا ازدواج موفق و ارتباط قویتری با همسرشان خواهند داشت. اهمیت مهارت های ارتباطی در روابط سالم ضروری است.
۲. درآمد بیشتر
مطالعات نشان می‌دهد که بهترین مهارت ما برای سرمایه گذاری مهارت های ارتباطی قوی است. اگر بتوانیم بسیار موثر ارتباط برقرار کنیم، مطمئنا می‌توانیم شغل بهتری به دست آورده و در نتیجه آن پول بیشتری به دست آوریم.
۳. اعتماد به نفس بالاتر
مطالعات نشان می‌دهد مهارت های ارتباطی بالاتر و اعتماد به نفس رابطه متقابلی با هم دارند. مهارت ارتباطی بالا فرد را برقرای ارتباط با افراد غریبه، صحبت کردن در جمع و داشتن رفتارهای دوستانه ترغیب میکند.
بیشتر بدانید: برای افزایش اعتماد به نفس در مقابل دیگران چه کنیم؟
۴. خانواده موفق
یک مطالعه انجام شده می‌گوید که رضایت خانواده با نوع ارتباطات اعضا مرتبط است. حمایت، مذاکره، برداشت مثبت، برقراری ارتباط متناسب با نیازها و نشان دادن درک اعضای خانواده از یکدیگر تنها تعدادی از رفتارهای ارتباطی است که برای ایجاد یک خانواده سالم و خوشحال، لازم است.
۵. کاریابی
یافته‌های تحقیقات نشان می‌دهد که مطلوب‌ترین ویژگی افراد که در استخدام شدن آنان نقش دارد، مهارت های ارتباطی موثر است.
۶. کارآفرینان موفق
یک مطالعه منتشر شده توسط مجله آمریکایی کسب و کار کوچک که عوامل کلیدی موفقیت در کارآفرینی را مورد بررسی قرار داده است، مهمترین ویژگی افراد کارآفرین را مهارت های ارتباطی می‌داند.
۱۰. ارتباط خوب فرزندان با والدین
مطالعات نشان می‌دهد که نوجوانانی که در ارتباط با والدین احساس نارضایتی کرده و عشق و مراقبت کافی از طرف پدر و مادر خود دریافت نمی‌کنند، احتمال اینکه دچار ناراحتی‌های عاطفی، مشکلات مدرسه، مصرف مواد مخدر و رفتارهای پرخطر جنسی شوند بالاتر است و آنان که رابطه خوبی با والدین دارند کمتر دچار افسردگی، اضطراب و عدم اعتماد به نفس شده و سطح عزت نفس، موفقیت و سلامت روانی کلی آنان بالاتر می‌رود.
تمام این مطالعات اهمیت مهارت های ارتباطی در موقعیت‌های مختلف را نشان می‌دهد. اما خبر خوب این است که مهارت های ارتباطی را می‌توان به روشهای مختلف آموخت. در ادامه ۱۰ راهکار برای داشتن ارتباط موثر را مرور می‌کنیم.
۱۰ نکته برای داشتن مهارت ارتباطی بهتر
۱– حواستان به زبان بدنتان باشد
دست به سینه ایستادن یا هنگام صحبت به اطراف یا گوشی موبایل نگاه کردن نشانه‌های غیرکلامی است که به طرف مقابل این پیام را می‌رساند، به حرفهای او گوش نمی‌کنید. نحوه برقراری ارتباط چشمی، نوع دست دادن، طرز نشستن همه جزئی از مهارت های ارتباطی هستند.
بیشتر بدانید: آشنایی با مفاهیم زبان بدن؛ ۷ حرکت بدنی تاثیرگذار در ارتباط
۲– فرازبان‌های غیر ضروری به کار نبرید
تکرار واژه‌های آوایی مثل “اوهوم” یا “اِاِاِ…” ارتباط شما را نه تنها تقویت نمی‌کند بلکه شما را فاقد منطق و اعتماد به نفس کافی نشان می‌دهد.
۳– پیش از گفتگو سناریوی خود را تمرین کنید
داشتن یک برنامه و نقشه ذهنی برای گفتگو مخصوصا با افرادی که کمتر آنها را می‌شناسید بسیار به شما کمک میکند. بدانید چطور سر صحبت را باز کنید و از موضوعاتی مانند خانواده، شغل، سیاست یا رویاها و اهداف نقطه اشتراکاتی پیدا کرده و گفتگوی خود را ادامه دهید.
۴– داستان تعریف کنید
همیشه در ذهنتان یک قصه یا ماجرای خوب برای تعریف کردن داشته باشید. قصه گویی، ذهنتان را فعال کرده و باعث می‌شود متقاعد کننده‌تر به نظر بیایید.
۵– فعال باشید و سؤال بپرسید
برای اینکه شخص مقابل بپذیرد که حواستان به او هست از خلال صحبت‌هایش بخشی را تکرار کرده یا در مورد آن سوال بپرسید تا متوجه علاقه‌اتان به گفتگو شود. سوال کردن به شما کمک میکند تا گفتگو را ادامه دهید.
۶– توجه‌اتان به طرف مقابل باشد
بی توجهی به حواس‌پرت‌کن‌هایی مثل موبایل، روزنامه یا تلویزیون و در عوض متوجه طرف مقابل بودن در هنگام گفتگو بسیار در ارتباط موثر تاثیرگذار است.
۷– با هر کس متناسب با خودش حرف بزنید
یکی از مهمترین مهارت های ارتباطی این است که مخاطب خود را بشناسید و گفتگویتان را متناسب با او تنظیم کنید. مخاطب‌های کم سن و سال، افراد خاص، رئیس، همکلاسی، دوست یا بزرگتر‌های فامیل هر یک زبان خاص خود را می‌طلبند.
۸– گزافه گو نباشید
سعی کنید پیامتان را چه کلامی و چه غیر کلامی مختصر و مفید منتقل کنید. مقدمه، دلایل، اطلاعات، پایان و پیگیری روند صحیح انتقال پیام واضح، ولی بدون گزافه گویی هستند.
۹– همدل باشید
مهارت همدلی کردن به شما کمک میکند تا با در نظر گرفتن دیدگاه و احساس طرف مقابل ارتباط را به یک خیابان دو طرفه تبدیل کرده و تنش و اضطراب رابطه را کم کنید. همدلی کمک میکند واکنش‌های غیر کلامی طرف مقابل را نیز درک کرده و ارتباط موثرتری داشته باشید.
۱۰– شنونده خوبی باشید
اول از هر چیز خوب گوش دادن به طرف مقابل را یاد بگیرید. به او توجه کرده و فرصت دهید تا حرفش را بزند. یک ارتباط کلامی خوب مجموعه‌ای از بیان کردن کلمات در کنار خوب گوش دادن به کلمات است. خوب شنیدن حداقل کاریست که به شما کمک میکند درک درستی از مخاطبتان داشته باشید.
بیشتر بدانید: آشنایی با مفاهیم زبان بدن؛ تفسیر حالات چهره
در این مقاله انواع مهارت های ارتباطی شامل کلامی، غیر کلامی و نوشتاری و اهمیت آنها را مورد بررسی قرار دادیم. مطمئن باشید تقویت این مهارت‌ها تاثیر مثبتی در روابط موفق و کیفیت زندگی شما خواهد داشت. البته این نکته را در نظر بگیرید که مهارت ارتباطی هر کس مانند شخصیت او منحصر به فرد است. پس مهارت‌های منحصر به فرد خود را بیابید و تقویت کنید.